Uzaktan algılama bilimsel anlamda ; '' Fiziken orada olunmadığı halde bilgi edinme şeklidir. ''
Aslında tanımı hepimiz Uzaktan Algılama söz öbeğini okuduğumuzda beynimizde canlandırmışızdır. Elbette ki hepimizin beyninde canlandırdığı şey birbirinden farklıdır ama en saf anlamda bilimsel tanıma ulaştığımız da aşikardır.
Uzaktan algılama deyince bir çoğumuzun aslında aklı ; ''Uydu'' , ''Drone'' , ''Fotoğraf Makinesi'' ve bir çok alete gitmiştir. Aslında bu yapıtlara gitmeden önce bir gözlerimize uğramamız gerekmektedir. Bu kendi yorumumdur ki en gelişmiş uzaktan algılama cihazı gözlerimizdir. Eğer gözlerimiz olmasaydı uzaktan algılama diye bir şeyden de bahsediyor olamayacaktık.
Temel anlamda uzaktan algılama iki aşamadan oluşur. Gördüğümüz şeylerin sinirler aracılığıyla beyinde tanımlanması. Beyinde tanımlanma işine de biz algılama diyoruz.
Görüş mesafemizde olan bir nesneyi gördükten sonra , daha önce o nesneyle ilgili bir bilgimiz olduğunda algılarız. Eğer bir bilgi yoksa beynimiz bize cevap olarak gördüğün şey bir nesne , hayvan , bitki vb. gibi bir şeydir cevabı gönderecektir. Burda temel olan şey nesnenin görüş mesafesinde olmasıdır. Peki ya mesafe algılayabileceğimizden çok uzaktaysa ?
İşte o zaman nesneyi göremeyeceğimiz için algılama da söz konusu olamayacaktır. Günümüzün teknolojisi seviyesini düşündükçe bunun en ufak bir sorun olduğunu düşünen yoktur herhalde. Zira artık binlerce kilometre uzaklıktan uydular aracılığıyla net görüntüler elde etmekteyiz. Elde ettiğimiz görüntüleri anlamlandırmak elbette yine beynimizin görevi olmaya devam edecektir.
Uzaktan Algılama'nın temelini insan gözünün var oluşuyla başladığını düşünsem de , Uzaktan Algılama Bilimi'nin temeli 1909 yılında Wilbur Wright ' a dayanır. Wilbur Wright , uçak yardımıyla havadan bir dizi fotoğraf çekimi yapmıştı. Bu da bu Uzaktan Algılama Bilimi'nin başlangıcı sayıldı.
Daha sonra 4 Ekim 1957 yılında Ruslar yörüngeye bir uydu oturttu. Bu uydunun adı Sputnik-I olarak adlandırılır. Bu uyduyla beraber Uzay Çağı'da başlamış oldu.
Aslında uydular başlangıçta asker amaçlı kullanılıyordu. Halen daha askeri amaçlı kullanılmaya devam ediliyor elbet ama şuanda kullanım alanları ve amaçları oldukça genişledi. En basit bir örnekle izah edecek olursam ; Oldukça büyük bir orman düşünün. Ormanda bitkilerin , mantarların , hayvanların , parazitlerin oluşturduğu bir popülasyon hayal edin. O büyük ormanda küçük bir bitki popülasyonunu dahi etkileyecek parazitlerin tespitinde bile artık uzaktan algılama bilimini kullanabiliyoruz. Geldiğimiz seviye akıl almaz boyutlara ulaştı ve gelişmeye de devam edecek.
Yukarıda verdiğim örneğin tespitinde uydulardan çekilen hiperspektral görüntüleri kullanıyoruz. Tabi bunları kullanırken bir çok bilgisayar programını kullanmak zorunda olduğumuzda bir gerçek. Bu görüntülerle ilgili bir başka yazı yazmayı hedefliyorum önümüzde ki günlerde. Zira konuyu dağıtmak istemiyorum. Verdiğim örnek sadece basit bir kullanım alanımızdı.
Uzaktan algılamanın kullanım alanlarınının bazılarını paylaşmak isterim. Bakalım ne işimize yarıyormuş bu uzaktan algılama ?
- Bilim adamlarının buzulları incelemek istediğini farzedelim. Buzullarda ki güvenlik risklerinin yanı sıra ulaşımın zorluğu gibi bir çok neden bu incelemeyi zorlaştıracaktır. Ama uzaktan algılama sayesinde bunlar sorun olmaktan çıkacaklardır.
- Gemi , uçak , araç gibi bir çok şeyin takibinde
- Ulusal savunmada
- Sel , erozyon , tsunami gibi bir çok doğal felaketi önceden belirleme de
- Orman yangını gibi felaketleri büyümeden belirlemede
- Yanardağ hareketleri
- Trafiğin hangi bölgelerde sıkışık olduğunu belirlemede
- Bitkiye zarar veren parazitleri tespit etmede
- Askeri alanlarda..
- Hava durumu tahminlerinde
- Mekansal analiz işlemlerinde
Bu liste uzar gider. Uzaktan algılama biliminin bize faydaları saymakla bitmez. Hayatımızı ne kadar kolaylaştırdığı , bilimin gelişmesine olan katkısı yadsınamaz bir gerçektir.
Son olarak ntv'nin ekte vereceğim haberine göz atmanızı öneririm. Uydudan çekilmiş harika fotoğraflarla uzaktan algılamanın önemini daha iyi kavrayacaksanız.
https://www.ntv.com.tr/galeri/teknoloji/uzaydan-boyle-gorunuyoruz,npBM4BD3T0OY_Z4PGxDWVA/2xPa5-7220ibBjmznsgHGw
Kullandığım Kaynaklar:
- https://gisgeography.com/
- https://landsat.usgs.gov/landsat-8
- https://en.wikipedia.org/wiki/Sputnik_1
- http://www.yildiz.edu.tr/~bayram/uz_al/uzal.htm
Görsel Kaynak:
- https://media.mehrnews.com/d/2018/07/23/4/2840816.jpg
- https://cdn1.ntv.com.tr/gorsel/teknoloji/uzaydan-boyle-gorunuyoruz/canavarin-uyanisi,tIEnZJ4NG0WalbXPHdOpYg.jpg?w=960&mode=max&v=20160218123300013
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder